Erfgoedstad Sint-Truiden
Erfgoedzorg staat hoog op de agenda van de stad Sint-Truiden. Sint-Truiden heeft immers een zeer rijk aanbod van onroerend erfgoed. Onroerend erfgoed behelst zowel gebouwen, landschappen als archeologie. Behalve de twee Unesco werelderfgoederen van het Begijnhof en de Belforttoren van het stadhuis, herbergt Sint-Truiden tal van beschermd onroerend erfgoed. De Benedictijnenabdij Sint-Trudo is al beschermd als archeologische site. De stad zet verder nog volop in op het bewaren van het verleden voor de toekomst. Zo werd recent, het inmiddels door Vlaanderen erkende, Onroerenderfgoeddepot GAZO opgericht. Hier worden archeologische ensembles bewaard en beheerd. Een volgende stap is de aanvraag tot bescherming van Brustempoort.
‘De Brustempoort vormde samen met de Clockempoort de eerste stadspoorten en heeft dan ook een belangrijke archeologische en historische waarde. Hierdoor komt ze in aanmerking voor een bescherming. Een kans die we niet willen laten liggen! Er zijn weinig of geen steden die overblijfselen hebben van poortgebouwen waar de evolutie nog zo duidelijk zichtbaar is. Brustempoort was aanvankelijk een eenvoudige rechthoekige middeleeuwse poort met voorburcht en werd door de jaren heen omgevormd tot een voor artilleriegeschut aangepaste poort met rondeel’, vertelt schepen van Onroerend erfgoed Jelle Engelbosch.
Geschiedenis van Brustempoort
De Brustempoort was één van de belangrijkste middeleeuwse stadspoorten van de stadsomwalling van Sint-Truiden. Dit bastion vormde een sleutelpositie in de stadsverdediging en ontstond rond 1082-1084. De Brustempoort was het meest bestreden bastion, omdat ze het zwakste punt van de vesting moest verdedigen.
De restanten van het onderste gedeelte van dit poortgebouw liggen nu onder het begin van de Luikerstraat en het Europaplein. Het geheel is ca. 7,70 meter diep en telt twee verdiepingen. Het bestaat uit kamers en gangen met schietgaten, schouwen voor kruitdamp en nissen om de lonten in te plaatsen. De muren in silex zijn vermoedelijk overblijfselen van de versterking van 1129, die deze van 1086 vervingen. Het gedeelte in baksteen werd voor het grootste gedeelte gebouwd omstreeks 1510.
Tijdens de 16de eeuw werd er voortdurend gewerkt aan de Brustempoort. Na de Franse Revolutie verdwenen de laatste bovengrondse puinresten van de vestingmuren en de stadspoorten. In 1897 stootte men voor het eerst op de resten van de oude Brustempoort, naar aanleiding van de plaatsing van een rioleringsbuis.
‘Het beschermen van onroerend erfgoed heeft als doel de belangrijke erfgoedlocaties in Vlaanderen te behouden voor toekomstige generaties. Als erfgoedstad hopen we ook de Brustempoort te kunnen bewaren. Bovendien rekenen we erop dat we hiermee verdere stappen kunnen ondernemen tot het herstel van Brustempoort naar een functioneel onderdeel van de stad. In het verleden konden mensen de ondergrondse site bezoeken. Na grondige restauratie willen we de ondergrondse overblijfselen van Brustempoort opnieuw toegankelijk maken voor het publiek’, besluit schepen van Onroerend erfgoed Jelle Engelbosch
