Burgemeester Tom Thijsen
Lokale besturen bevinden zich op een tijdsgewricht. Het bestuurlijk landschap staat voor een grote omwenteling. De nood aan gespecialiseerde dienstverlening en de nood aan een grote kostenefficiëntie dwingt lokale besturen om met elkaar de dialoog aan te gaan rond verregaande samenwerking en een eventuele fusie. De laatste legislatuur zijn de geesten op lokaal niveau gerijpt mede onder de zachte dwang waarmee de Vlaamse Regering de lokale besturen stimuleert om met elkaar de schaalvergroting te onderzoeken en waar mogelijk ook te realiseren.
Nood aan verder kijken dan gemeentegrens en samenwerking
Er is een grote nood aan gespecialiseerde dienstverlening. Rond mobiliteit, ruimtelijke ordening, klimaat en veiligheid stopt een beleid niet aan een gemeentegrens. Complexer wordende regelgeving vergt inzet van hoogopgeleide ambtenaren. Dit stelt kleine gemeentebesturen voor enorme uitdagingen. Omdat we te klein zijn slaagt het rekruteringsbeleid onvoldoende om de broodnodige specialisten aan te trekken. Hooggekwalificeerd personeel kost handenvol geld. Een klein gemeentebestuur botst al te vaak op de budgettaire limieten. Dat brengt ons dus tot de tweede grote uitdaging. Het zijn deze limieten die voortuitgang en verbetering in de weg staan. Ieder van ons ervaart deze situatie anno 2020 als accuut. In het belang van een goede dienstverlening is een gebiedsgericht beleid en een gebiedsgerichte samenwerking tussen gemeentebesturen in eenzelfde streek absoluut noodzakelijk. Er is geen weg terug. We staan aan de vooravond van een nieuwe fusiegolf van gemeentebesturen. Indien lokale besturen zelf deze stap niet voorbereiden, uitwerken en vormgeven zal de Vlaamse Regering ooit, net zoals in 1976, vroeg of laat een gedwongen gemeentelijke fusie opleggen.
Belangrijk aspect van de veiligheid
De vorige Vlaamse Regering heeft de gemeentelijke fusies proberen uit te lokken met een grote financiële bonus is de vorm van een schuldovername. De huidige Vlaamse Regering stimuleert gemeentelijke fusies door de financiële bonus te koppelen aan de grootte van de nieuwe fusie.
Ook op het vlak van Veiligheid staan we voor een onafwendbare en nieuwe stap in het politielandschap. Na het Octopusakkoord van 1998 werden de Rijkswacht en de Gemeentelijke Politie gefusioneerd in de politiezone Borgloon. Het is nu tijd om op lokaal vlak de schaalvergroting verder te organiseren. Veiligheid is een complexe problematiek waar specialismen zich opdringen. Binnen regio delen we dezelfde uitdagingen en verhogen we best onze gezamenlijke slagkracht.
Onze gemeentebesturen in de zone Borgloon doen het goed. De werking van de politiezone Borgloon staat op punt. Zowel financieel als organisatorisch. Dit dankzij een goede samenwerking tussen de betrokken burgemeesters. Er is vertrouwen. Op basis van dit onderlinge vertrouwen en respect willen we verder werken en verder zoeken naar oplossingen waarmee we onze bevolking van een nog betere dienstverlening kunnen garanderen tegen een zo correct mogelijke prijs. Mobiliteit, veiligheid, omgevingbeleid van stedenbouw tot natuuur en klimaatbeleid stopt niet aan een gemeentegrens.
45000 inwoners
Ik denk dat de collega’s ook doordrongen zijn van het besef dat we de handen in mekaar moeten slaan. Op het vlak van politie werken we samen. De Wet heeft het onmogelijk gemaakt om uit dit samenwerkingsverband te defuseren. Dus het Octopusakkoord heeft eigenlijk dan ook meteen de kiem gelegd van de contouren van een verder gemeentelijke samenwerkingsverband tussen de gemeentebesturen van Borgloon, Alken, Kortessem, Wellen en Heers. We gaan samen met de burgemeesters dit proces opstarten. In alle openheid en transparantie. We moeten de leiding nemen en samen met alle gemeenteraden zoeken naar eensgezindheid. Ik merk dat bijna alle politieke partijen deze gedachte genegen zijn. We moeten de handen in mekaar slaan. Met een open geest en de blik op de toekomst. Dit proces verdient alle rust en vertrouwen van alle betrokken partners.
Vanuit een zone Borgloon kunnen we evolueren naar een fusiegemeente van bijna 45.000 inwoners. Groter dan Tongeren (+ /- 30.000 inwoners), groter dan Sint-Truiden (+/- 40.000 inwoners) en groter dan Bilzen (+/- 30.000 inwoners).
Politie en brandweer
Als politiezone van 5 gemeentebesturen verder evolueert naar één gemeente of één stad betekent dit een fusiebonus van 23 miljoen euro waarmee deze eventuele fusie structureel een stevige financiële duw in de rug krijgt.
Op vlak van politiezorg moeten we durven evolueren naar een Politiezone Limburg-Zuid. Van Nieuwerkerken tot Riemst. Ook de brandweerzone zou op termijn van een Brandweerzone Zuid-West Limburg moeten evolueren naar een zone Limburg-Zuid. Nu is Zuid-Limburg betrokken in twee aparte brandweerzones, namelijk Zuid-West Limburg en Zuid-Oost Limburg. Morfologisch en demografisch is er nood aan meer homogeniteit, zowel op bestuurlijk vlak als op het vlak van politie- en brandweerzorg staan we voor grote uitdagingen die we als lokale burgemeesters samen moeten durven vorm geven
